مشاوره تحصیلی خدماتی است که در تمام مقاطع تحصیلی در خصوص انتخاب رشته، ادامه تحصیل، تحصیل خارج از کشور، کنکور مقاطع مختلف و حتی تحصیل بدون کنکور به افراد ارائه می شود. یکی از مهم ترین زمینه هایی که بسیاری از افراد در آن به مشاور نیاز پیدا میکنند، تحصیلات و چالشهای تحصیلی پیش رویشان در مقاطع مختلف مانند انتخاب رشته در همه مقاطع، کنکور سراسری، کنکور کارشناسی ارشد یا ورود به مقطع ارشد بدون آزمون، کنکور و مصاحبه دکتری، تغییر رشته تحصیلی در تمامی مقاطع، تحصیل بدون کنکور و تحصیل در خارج از کشور می باشد در صورت تصمیم گیری های هیجانی و غیر اصولی در هرکدام از چالشهای تحصیلی نامبرده و بی توجهی به استعدادها، علایق و مهارتهای هر فرد، به احتمال زیاد مسیر زندگی آینده به سمتی میرود که فرد از آن احساس رضایت نمیکند. مشاوره تحصیلی با هدف پیشگیری از مشکلات درسی انجام میگیرد و طی آن به افراد آموزه هایی در زمینه مهارتهای تحصیلی مانند برنامه ریزی تحصیلی، روشهای مطالعه، یادداشت برداری و خلاصه کردن، گوش دادن، استفاده از منابع، مدیریت و کاهش اضطراب امتحان داده میشود
شغل و حرفه فرد، از آنجائیکه بخش عمده ای از زندگی او را به خود اختصاص می دهد و به عبارتی انسان ساعات زیادی از وقت خود را در محل کار می گذراند و درگیر حرفه خویش است،اهمیت بسزایی دارد.در چنین شرایطی اگر حرفه فرد با شرایط،توانایی ها و علایق وی،همخوانی نداشته باشد،به عدم رضایت شغلی خواهد انجامید.تحقیقات نشان داده عدم رضایت شغلی یکی از مهم ترین عوامل استرس زا در زندگی فرد است که می تواند جنبه های دیگر زندگی او را تحت تاثیر قرار دهد. زمینه انتخاب شغل متناسب با استعداد و علاقه فرد در انتخاب رشته تحصیلی او پایه ریزی شده است،مشاور تحصیلی در انتخاب رشته و راهنمایی شغلی به دانش آموزان کمک می کند تا با اطلاع از ویژگی ها و شرایط خود،رشته ها و شرایط جامعه، تصمیم مناسبی در مورد انتخاب رشته تحصیلی اش اتخاذ کند.چنین فرایندی چه در سال اول دبیرستان و برای انتخاب رشته تحصیلی دوره متوسطه صورت بگیرد و چه برای انتخاب رشته دانشگاهی تفاوت چندانی نمی کند.مشاور تلاش می کند علاوه براینکه مراجع را از جنبه های مختلف بهره هوشی،استعداد و علایق شناسایی کند،بلکه این شناخت را با شناخت های خود دانش آموز درهم می آمیزد و با در نظر گرفتن مقررات بیرونی و شرایط ویژه جامعه، اقدام به تصمیم گیری می کن.
مشاوره شغلی عبارت است از تعیین حرفه ای که با استعدادها و امکانات و خصوصیات روانی و جسمی فرد سازگار و هماهنگ باشد.در واقع در این شاخه دو دسته اطلاعات مورد بررسی قرار می گیرند.یک دسته اطلاعات مربوط به مشاغل و دسته دیگر اطلاعات مربوط به ویژگی ها و استعدادهای فرد.در جریان مشاوره تلاش می شود تا هماهنگی و تناسب بین این دو دسته اطلاعات مشخص شود و تعیین گردد تا چه اندازه ای شرایط مربوط به شغل با تواناییها و ویژگی های فرد سازگاری دارد.
:انتخاب شغل به عوامل بسیار وسیع و گسترده بستگی دارد که از بین آن ها می توان سه مرحله زیر را نام برد